Trà lên men và trà không lên men – Phân loại theo quá trình chế biến

I. Vì sao quá trình lên men quyết định loại trà?

Khi nhắc đến các loại trà như trà xanh, trà ô long hay trà đen, điều đầu tiên bạn cần hiểu là: chúng đều làm từ cùng một loại cây chè (Camellia sinensis).

Điểm khác biệt chính nằm ở:
👉 Mức độ oxy hóa (lên men) trong quá trình chế biến.

II. Trà không lên men – Trà giữ nguyên tính “tươi”

🌿 1. Trà xanh (Green tea)

• Không trải qua quá trình oxy hóa

• Lá chè sau khi hái được diệt men (sao, hấp) ngay để giữ màu xanh tự nhiên

• Hương vị: Chát nhẹ, thanh mát, hậu ngọt

• Màu nước: Xanh vàng sáng

✅ Tiêu biểu:
Trà Tân Cương Thái Nguyên là đại diện nổi bật nhất cho dòng trà không lên men tại Việt Nam. Với vị cốm non, hậu ngọt sâu, đây là loại trà truyền thống được người Việt tin dùng từ lâu đời.

III. Trà bán lên men – Sự trung hòa giữa tươi và chín

🌿 2. Trà ô long (Oolong tea)

• Lên men một phần (từ 20%–70%), gọi là bán lên men

• Kỹ thuật chế biến phức tạp: làm héo, quay hương, diệt men, tạo hình viên xoắn

• Hương vị: Thanh nhẹ, có thể có mùi sữa, hoa, mật ong

• Màu nước: Vàng sẫm đến hổ phách

✅ Phổ biến tại Lâm Đồng, Mộc Châu, là loại trà được ưa chuộng trong các sản phẩm trà biếu hiện đại, trà sữa cao cấp.

IV. Trà lên men hoàn toàn – Hương vị mạnh mẽ, sâu sắc

🌿 3. Trà đen (Black tea)

• Lên men hoàn toàn 100%

• Lá chè được làm héo và để oxy hóa hoàn toàn trước khi sấy

• Hương vị: Đậm, mạnh, hậu ngọt nhẹ

• Màu nước: Đỏ nâu, đậm như mật ong

✅ Dùng nhiều trong pha trà sữa, trà chanh, thức uống công nghiệp.

V. Trà hậu lên men – Lên men tự nhiên sau khi chế biến

🌿 4. Trà phổ nhĩ (Pu-erh tea)

• Được lên men tự nhiên sau khi đã sấy khô

• Có loại sống (raw) và chín (ripe)

• Hương vị: Gỗ mục, đất, thảo mộc, đậm sâu theo thời gian

• Màu nước: Đỏ sẫm, nâu đất

✅ Là dòng trà truyền thống nổi tiếng của Trung Quốc, thường được ép thành bánh trà và để lâu năm.

VI. So sánh các loại trà theo mức độ oxy hóa

Phân loại trà theo oxy hóa

VII. Tác dụng khác nhau theo loại trà

✅ Kết luận

Quá trình lên men (oxy hóa) không chỉ là kỹ thuật chế biến mà còn là cốt lõi để phân loại trà.

• Nếu bạn yêu thích sự thanh nhẹ, mộc mạc – trà xanh Tân Cương Thái Nguyên là lựa chọn lý tưởng.

• Nếu bạn muốn khám phá hương vị sâu lắng, khác biệt – trà ô long, trà đen, hoặc trà phổ nhĩ sẽ là hành trình đáng thử.

👉 Nếu bạn đang tìm hiểu kỹ hơn về các dòng trà phổ biến tại Việt Nam, đặc biệt là trà Tân Cương Thái Nguyên, đừng bỏ qua bài viết trụ dưới đây – nơi tổng hợp đầy đủ các tiêu chí phân loại trà theo nguồn gốc, chất lượng và cách chế biến:
🔗 Phân Loại Các Loại Trà Thái Nguyên – Hiểu Đúng, Chọn Đúng